به گزارش اسپوتنیک به نقل ازهشت صبح، روحانی گفت که تهران نگران سدسازی در غرب افغانستان است و حکومت او نمی تواند در این مورد بی تفاوت باشد. ابراز نگرانی حسن روحانی، موقعیت رییس جمهور غنی را در داخل کشور تقویت کرد.
پیش از اظهارات رییس جمهور روحانی، موقعیت رییس جمهور غنی در داخل کشور زیاد ضعیف بود. همکاران و موتلفان سیاسی او در درون حکومت، در مخالف با ارگ ریاست جمهوری ایتلاف سیاسی تشکیل دادند و محمد اشرف غنی را به بی کفایتی، تمرکزگرایی و تبلیغات میان تهی متهم کردند، اما اظهارات روحانی وجهه‌ی رییس جمهور غنی را در داخل کشور تقویت کرد. محمداشرف غنی حالا رییس جمهوری خوانده می شود که از منافع افغانستان در برابر همسایه های قلدر و قدرتمند دفاع می‌کند.
اظهارات آقای روحانی این ذهنیت را در داخل افغانستان تقویت کرد که حکومت وحدت ملی و در رأس آن رییس جمهور غنی، توانسته است از پس تطبیق برخی از پروژه‌های سدسازی برآید. قبلاً مخالفان آقای غنی می گفتند که اطلاع رسانی حکومت در مورد سدسازی بیشتر شعار است و جنبه‌ی تبلیغاتی دارد، اما گفته‌های حسن روحانی، موضع مخالفان رییس جمهور غنی را تضعیف کرده است.
طرف داران رییس جمهور غنی حالا مخالفان او را با زبان دراز متهم به هم سویی با تهران می کنند. مردم افغانستان به رغم اختلاف های سیاسی و قومی، در بحث سد سازی و تقابل با همسایه ها کنار حکومت می ایستند و از منافع کشورشان دفاع می کنند. اظهارات رییس جمهور روحانی چنان وضعیتی خلق کرده که اگر کابل در آینده در یک مذاکره‌ی احتمالی با تهران در مورد آب انعطاف نشان دهد، افکار عمومی افغانستان آن را نمی‌پذیرد.
ایران و افغانستان پنج حوزه‌ی آبی مشترک دارند. در مورد یکی از این حوزه‌های آبی، دو کشور یک قرارداد امضا کرده اند. این قرارداد در سال ۱۳۵۲ میان محمدموسی شفیق و عباس هویدا، نخست وزیران وقت افغانستان و ایران، امضا شد. این قرارداد حقوقی تا امروز اعتبار دارد و هیچ یک از دو کشور ایران و افغانستان قصد ندارند آن را لغو کنند. تهران بارها از کابل خواسته است تا در مورد چهار حوزه‌ی آبی مشترک دیگر، با ایران گفتگو کند. تهران می خواهد با کابل، شبیه قرارداد هلمند، اسناد حقوقی دیگر نیز امضا کند تا نظام حقوقی آب های مشترک روشن باشد.
تهران بدون در‌نظر‌داشت اصل حُسن هم جواری، همسایه داری و مشترکات زبانی و فرهنگی مردمان دو کشور، از راه های گوناگون به افغانستان فشار وارد می کند تا کابل را روی میز مذاکره بیاورد و از افغانستان در مورد آب امتیاز بگیرد. به نظر می رسد که تهران حاضر به امتیازدهی متقابل در این زمینه نیست.
واقعیت این است که افغانستان به لحاظ سیاسی و فنی آماده‌ی مذاکره با ایران در مورد آب های مشترک میان دو کشور نمی باشد. برخی از بلند پایه گان دولت افغانستان شاید فکر می‌کنند که کابل به لحاظ فنی در موقعیتی قرار ندارد که بتواند با تهران در مورد آب مذاکره کند. آنان تصور می کنند که افغانستان هنوز ظرفیت تخنیکی پیش بُرد مذاکرات فنی و تخصصی در مورد آب را تولید نکرده است.
از طرف دیگر مذاکره با ایران در مورد آب به لحاظ سیاسی خیلی حساس است. اظهارات اخیر حسن روحانی به میزان این حساسیت افزوده است. حالا اگر کسی در کابل از عقلانیت مذاکره با تهران در مورد آب دفاع کند، متهم به ایران گرایی و ضدیت با منافع افغانستان می شود. به نظر نمی رسد که رییس جمهور غنی ریسک کند و اجازه بدهد که کارشناسان دو کشور در مورد آب با هم دیگر مذاکره کنند. این امر به زیان محمداشرف غنی است. حساسیت سیاسی روی موضوع آب، در افغانستان سابقه‌ی تاریخی نیز دارد. محمدظاهر شاه در سال ۱۳۵۲ ریسک بزرگی کرد و اجازه داد که نخست وزیر وقت قرارداد آب هلمند را امضا کند.
تصور می شود که وجهه عقلانی، غیر ایدیولوژیک، دموکراتیک و اصلاح طلب حاکمیت ایران را حسن روحانی نماینده گی می‌کند. اظهارات اخیر ایشان در مورد سد‌های کجکی، هلمند و کمال خان با هیچ یک از این‌ها نمی خواند. این اظهارات تنش و بی اعتمادی را میان دو کشور بیشتر کرده است. پیش از این، تهران از نماینده گان طالبان میزبانی کرد. میزبانی از آنان خشم کابل را برانگیخت، اما در کابل همه به این باور بودند که از طالبان در تهران، سازمان‌های نظامی و اطلاعاتی ایران میزبانی کرده‌اند و رییس جمهور روحانی به این سازمان‌ها اشراف و کنترولی ندارد، اما حالا شخص آقای روحانی در روابط ایران و افغانستان مشکل خلق کرده است.
حسن روحانی تنش زایی کرد
© AP Photo / Vahid Salemi
عضو شوید
گفته های اخیر حسن روحانی رییس جمهور ایران در مورد سد‌های افغانستان خیلی ناسنجیده، تنش زا و به دور از عقلانیت سیاسی بود.
